Wczesna interwencja logopedyczna, czyli opieka od momentu narodzin.

Oto trudności występujące u niemowląt, mogące zapowiadać występowanie zaburzeń mowy:

– kłopoty ze ssaniem

– mocny i zbyt długo utrzymujący się odruch kąsania,

– nieumiejętność żucia i połykania,

– nadmierny lub osłabiony odruch gryzienia,

– niezdolność warg do całkowitego zamknięcia się,

– ograniczenia ruchu języka,

– nieustanne otwarcie ust i wysuwanie języka,

– brak lub słaba koordynacja ruchowa języka i warg,

– zbyt duża wrażliwość tylnej części języka i tylnej ściany gardła (łatwość dławienia się i występowania odruchu wymiotnego), lub też brak odruchu wymiotnego,

– nadmierne ślinienie się.

Trudności te wynikają z nieprawidłowego napięcia mięśniowego języka, warg, podniebienia, policzków.

Pod szczególną opieką logopedy już od pierwszych tygodni życia powinny znaleźć się wcześniaki, dzieci ze zdiagnozowanymi wadami anatomicznymi (rozszczep podniebienia, zespół Pierre’a Robina), z takimi wadami genetycznymi, jak zespół Downa, Aperta, czy też dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym.

Wczesna interwencja logopedyczna daje szansę usprawniania funkcji pokarmowych oraz komunikacyjnych a także wyrównania deficytów rozwojowych.

Podczas wizyty w gabinecie  neurologopeda – logopeda wczesnej interwencji – sprawdzi, czy u niemowlęcia pojawiły się odruchy ustno-twarzowe, zbada ich prawidłowość, siłę i jakość. Odruchy twarzy to reakcja mózgu, który aktywizuje motorykę twarzy i jamy ustnej. Zmiana jakości odruchów jest dowodem na dojrzewanie układu nerwowego. Część odruchów integruje się, wygasa, a w ich miejsce pojawiają się nowe. I tak na przykład odruch kąsania jest przygotowaniem do odgryzania i żucia. Ale zbyt silny odruch kąsania powstrzymuje rozwój żucia. To z kolei zakłóca płynność ruchów przy gaworzeniu, oraz prowadzi do wydłużenia się okresu posługiwanie się przez maluszka sylabami, utrudnia ich łączenie i budowanie z nich słów. Brak odruchów, ich zbyt słaba lub nazbyt duża siła, są ostrzegawczym sygnałem dla lekarzy oraz logopedów. Niezintegrowane odruchy nie tylko zaburzają rozwój dziecka, ale hamują nabywanie nowych umiejętności. Reakcje odruchowe ustno-twarzowe pełnią funkcje głównie biologiczne (możliwość odżywiania się), ale też są punktem wyjścia do rozwoju mowy. Przy ssaniu, żuciu i połykaniu uaktywniają się te same narządy ustno-twarzowe, co w trakcie artykulacji.

W trakcie wizyty neurlogopeda- logopeda wczessnej interwencji zdiagnozuje poprawność funkcji związanych z jedzeniem, fonacją (tworzeniem dźwięku), koordynacją oddychania i wytwarzania dźwięków, oceni sposób oddychania, zbada ruchomość i napięcie języka, warg.

Doradzi, jak dostosować sposób pojenia i karmienia dziecka mającego z tym problemy. Zaprezentuje, jak można oddziaływać na mięśnie zaangażowane w proces mowy (oddechowe, kontrolujące ustawienie głowy, twarzy i jamy ustnej, klatki piersiowej), regulując ich nieprawidłowe napięcie. Pokaże też ćwiczenia jamy ustnej, polegające na leczniczym masażu dziąseł, podniebienia i języka.

Dbałość o wsparcie rozwoju mowy maluszka w dużej mierze leży po stronie rodziców – najważniejsze są regularne konsultacje z logopedą, zalecone ćwiczenia oraz codzienna dbałość o kształtowanie tej umiejętności.